พระธาตุมุจลินทร์ ร่องรอยของวัดเก่าในอำเภอทุ่งตะโก จังหวัดชุมพร

วัดมุจลินทาราม เดิมชื่อ วัดหนองจิก เพราะแต่เดิมในบริเวณวัดเคยมีหนองน้ำและต้นจิกใหญ่ขึ้นอยู่ริมหนอง ต่อมาได้มีการเปลี่ยนชื่อวัดเป็น “วัดมุจลินทาราม” ให้สอดคล้องกับภาษาบาลี (มุจลินท์ หมายถึง ต้นจิก, อาราม หมายถึง วัด) หนังสือประวัติวัดทั่วราชอาณาจักร เล่มที่ 23 กล่าวว่า วัดมุจลินทารามตั้งขึ้น ในปี พ.ศ. 2340 แต่เดิมวัดตั้งอยู่ที่ตำบลทุ่งตะไคร ต่อมาในปี พ.ศ. 2496 ได้มีการย้ายวัดไปที่ตำบลช่องไม้แก้ว ห่างจากที่ตั้งเดิม 700 เมตร ส่วนที่ตั้งเดิมคงเหลือเพียงพระเจดีย์องค์เดียว และปัจจุบันเป็นที่ตั้งของโรงเรียนวัดมุจลินทาราม พระเจดีย์หรือพระธาตุมุจลินทร์เป็นเจดีย์ฐานสี่เหลี่ยมจัตตุรัส 2.20 x 2.20 เมตร ชั้นล่างเป็นฐานเขียงรองรับฐานสิงห์ย่อมุมไม้สิบหก มีท้องไม้ลักษณะคล้ายเรือนธาตุ โดยทำเป็นประตูหลอกทั้ง 4 ด้าน มีปูนปั้นทำเป็นรูปยักษ์เฝ้าประตูด้านละ 2 ตน ซุ้มหน้าบันเป็นลายปูนปั้นรูป ราหูอมจันทร์อยู่บนฐานที่ทำเลียนแบบกับเรือนธาตุรองรับบัวปากระฆังรูปสี่เหลี่ยม องค์ระฆังเป็นรูปสี่เหลี่ยมย่อมุมไม้สิบหก คอระฆังหรือบัวคอเสื้อเป็นปูนปั้นรูปบัวซ้อนกลีบ 3 ชั้น ถัดขึ้นไปเป็นลูกแก้วรองรับบัวกลุ่มเถาซึ่งหักเหลือบัวกลุ่มเพียงชั้นเดียว พระธาตุมุจลินทร์มีลักษณะเป็นศิลปกรรมท้องถิ่น สมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น มีอายุประมาณ 150 – 200 ปีมาแล้ว ชาวบ้านในแถบนี้ยังนิยมเรียกพระธาตุมุจลินทร์ว่า “พ่อท่านในกุฎิ” เนื่องจากเชื่อกันว่า เป็นที่เก็บอัฐิของพระสงฆ์ผู้ศักดิ์สิทธิ์ แต่ไม่ทราบว่าเป็นของผู้ใด (พ่อท่านในภาษาถิ่นใต้ หมายถึง พระภิกษุ ผู้ทรงสมณศักดิ์) จากการขุดค้นทางโบราณคดีในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2551 สามารถสรุปได้ว่ามีการสร้างและต่อเติมพระธาตุมุจลินทร์อย่างน้อย 4 สมัย คือ สมัยที่หนึ่งสมัยของการสร้างเจดีย์ กำหนดอายุราวสมัยรัชกาลที่ 3 สมัยที่สองการต่อเดิมเจดีย์ ซึ่งน่าจะห่างจากสมัยแรกไม่นานมากนัก สมัยที่สามการซ่อมแซมเจดีย์ น่าจะอยู่ในช่วงรัชกาลที่ 6-7 ซึ่งเป็นช่วงที่มีการนำปูนซีเมนต์มาใช้กันอย่างแพร่หลาย และสมัยที่สี่ในปี พ.ศ. 2553 ปัจจุบัน พระธาตุมุจลินทร์ ตำบลทุ่งตะไคร อำเภอทุ่งตะโก ได้รับการประกาศให้เป็นโบราณสถานของชาติ ในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 115 ตอนพิเศษ 083 ง วันที่ 21 กันยายน พ.ศ. 2541

ผู้เขียน เขียนโดย ว่าที่ร้อยตรีหญิงรักษ์ชนก พราหมณี