“ปลาส้ม”  เมื่อได้ยิน คำนี้ เราทุกคนมักจะนึกถึง ปลาสีส้ม หรือ ปลา กับ ส้ม นั้นเอง แต่หากเป็นชาวตำบลน้ำดำ อำเภอทุ่งยางแดงแล้ว จะนึกถึงปลาส้ม ซึ่งเป็นอาหาร OTOP ของอำเภอทุ่งยางแดง ถ้าใครได้ลิ่มลองปลาส้มที่ผ่านการปรุงรับรองว่าจะต้องติดใจ อย่างแน่นอน

ทำไมตำบลน้ำดำ อำเภอทุ่งยางแดง ถึงทำ ปลาส้ม กันอย่างแพร่หลาย คำถามนี่ คือสิ่งที่น่าสนใจ … แรกเริ่มเดิมที ตำบลน้ำดำ เป็นพื้นที่ ที่มีพรุ ที่เรียกกันว่า พรุน้ำดำ ซึ่งมีน้ำตลอดทั้งปี มีความอุดมสมบูรณ์ไปด้วยปลาน้ำจืดหลากหลายสายพันธุ์ จึงทำให้ชาวบ้านมีแนวคิดในการนำปลาน้ำจืดมาถนอมอาหารโดยการทำปลาส้ม เพื่อให้สามารถเก็บไว้ได้เป็นเวลานาน และสามารถพกพาไปรับประทานในสถานที่ต่างๆตามต้องการ ซึ่งปลาส้มตำบลน้ำดำ มีเอกลักษณ์เฉพาะ ที่ต่างจากภาคอื่นๆ จึงทำให้กลุ่มสตรีในตำบลน้ำดำหันมาทำปลาส้มเป็นอาชีพ จนสามารถเพิ่มมูลค่าของปลาส้มและพัฒนาผลิตภัณฑ์ให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้นจนทำให้ ปลาส้มของตำบลน้ำดำได้ขึ้นทะเบียนเป็นผลิตภัณฑ์ OTOP ของหมู่บ้าน

สำหรับวิธีการทำปลาส้มมีสัดส่วนที่แตกต่างกันในแต่ละท้องถิ่น แต่ของตำบลน้ำดำได้มีการพัฒนาขึ้นเรื่อยๆ ตามระยะเวลาที่เปลี่ยนไป  โดยครั้งแรกการหมักปลาส้มนั้น จะใช้เพียง เกลือ กับ ข้าวเย็นเท่านั้น โดยใช้เวลา ในการหมัก 3 สัปดาห์ ซึ่งรสชาติความเปรี้ยวนั้น จะเพิ่มขึ้น ตามวันที่หมัก ต่อมา ได้มีการพัฒนา ส่วนผสม ของการหมัก ดังนี้

1. น้ำตาลแว่น

2. ข้าวเหนียว

3. ข้าวคั่ว

4. เกลือ

5. ปลาน้ำจืด ซึ่งควรหลีกเลี่ยงปลาเนื้ออ่อน เนื่องจากจะทำให้เนื้อปลาเละได้

กรรมวิธีการหมัก

1.นำปลาน้ำจืดที่ต้องการ เอาไส้ออกทำความสะอาดจนหมดกลิ่นคาว จากนั้นนำปลาไปแช่

น้ำ  ครึ่งชั่วโมง แล้วหมักกับเกลือที่เตรียมไว้ลงในภาชนะที่มีฝาปิดให้มิดเพื่อป้องกันแมลงตอม จำนวน 1  คืน

3.ประมาณ  2-3  อาทิตย์ หรือ 1  เดือน (ขึ้นอยู่กับขนาดของปลา) หากต้องการเพิ่มความ

เปรี้ยวก็หมักให้นานขึ้น แต่ไม่ควรนานเกินไป เพราะอาจจะทำให้เสียรสชาติได้